Skip to main content
Rodzinna Historia Lęku
Twój Styl, Warszawa
2003
Rodzinna Historia Lęku
WAIF, Warszawa
1990

Maria Wisnowska.
Jeśli mnie kochasz – zabij!

W nocy z dnia 30 czerwca na 1 lipca 1890 roku w mieszkaniu przy ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie zabita została wystrzałem z rewolweru artystka warszawskiego teatru dramatycznego, Maria Wisnowska. Kula przebiła serce, powodując natychmiastową śmierć.

Jej ciało w półprzezroczystym peniuarze znaleziono na tureckiej sofie, w obitej kirem garsonierze. Świadkowie twierdzili, iż było „niesamowicie piękne". Pod sufitem wisiał chiński parasol. Obok w nieładzie rozrzucone ubrania, resztki jedzenia, butelki po szampanie i słoiki zawierające również opium. Na zwłokach leżał bilet wizytowy i garść wiśni. Na jednej z podanych kartek Wisnowska napisała: „Umieram nie z własnej woli", na innej – „Nie igra się z miłością"...

„Zastrzeliłem Manię!" – oznajmił jej kochanek, młodszy od niej o dziewięć lat kornet grodzieńskiego pułku huzarów, Aleksander Barteniew, kiedy nad ranem zjawił się w koszarach w Łazienkach. Twierdził, że spełnił wolę ukochanej, która konając powiedziała: „Adieu, je t'aime".

O sprawie, która wstrząsnęła nie tylko Polską, pisali Aleksander Czechow i Iwan Bunin, a na grobie Wisnowskiej na warszawskich Powązkach po dziś dzień można znaleźć świeże kwiaty.

"Bardzo dobra, poważna, a zarazem na swój sposób sensacyjna biografia warszawskiej aktorki, zastrzelonej w 1890 roku przez oficera rosyjskiego Barteniewa."

Zwierciadło
1990/38

"Książka Agaty Tuszyńskiej, stanowiąca precyzyjną rekonstrukcję fragmentów rozbitego lusterka, jest biografią niezwykłą. Nie tylko dlatego, że autorce udało się dotrzeć do dziesiątków nieznanych dotąd dokumentów i przekazów, skompletować wspaniały zestaw zdjęć bohaterki. I nawet nie z tego powodu, że bez długich opisów i natrętnego pouczania, ukazuje nam szczegółowy obraz życia w ówczesnej Warszawie, czyniąc to nie tylko z godną podziwu erudycją, ale i poczuciem humoru. Myślę, że Agacie Tuszyńskiej udało się pojąć tajemnicę Wisnowskiej, odkryć ją, nie burząc zarazem mitu."

Anna Wdowińska,
Dziennik Ludowy, 1990

„Niewielu autorom udaje się tak dokładnie przeniknąć psychikę portretowanej postaci jak zdołała to uczynić Agata Tuszyńska."

Express Wieczorny, 1990

„Książka Agaty Tuszyńskiej jest i cenniejsza i ciekawsza od wszystkiego, co się u nas na temat Wisnowskiej pojawiło."

Gazeta Wyborcza, 1990